Thế Giới Ẩn Giấu Sau Lý Thuyết Một Vạn Giờ

Thế Giới Ẩn Giấu Sau Lý Thuyết Một Vạn Giờ

Chúng ta thường nghe nói về lý thuyết “một vạn giờ” – theo đó, một người cần phải dành ít nhất một vạn giờ để thực hành một kỹ năng cụ thể mới có thể trở thành một thiên tài. Tuy nhiên, điều này không hoàn toàn chính xác như những gì chúng ta thường hiểu. Thay vào đó, việc trở thành một thiên tài phụ thuộc nhiều hơn vào môi trường và nền tảng mà họ có được.

Nếu nhìn vào cuộc đời của Akio Morita, người sáng lập công ty Sony, chúng ta sẽ thấy rõ hơn về vấn đề này. Morita là một nhà quản lý kỹ thuật, giống như Steve Jobs và Bill Gates, trong khi Konosuke Matsushita thuộc loại nhà kinh doanh thuần túy, tương tự như Jack Welch. Cuộc đời của Morita đã minh chứng cho sự hiểu lầm phổ biến về lý thuyết “một vạn giờ” và mục đích thực sự đằng sau ý tưởng này của Malcolm Gladwell.

Gladwell, một nhà viết chuyên mục kinh tế và quản trị, đã tạo ra tiếng vang lớn với cuốn sách “Outliers” và “Blink”. Những cuốn sách này đã tạo ra làn sóng trong giới quản lý toàn cầu, đồng thời cũng tạo ra làn sóng trong giới truyền thông. Những người theo chủ nghĩa lạc quan thường hiểu “một vạn giờ” như một hình thức huấn luyện đơn giản và lặp đi lặp lại.

Tuy nhiên, lý thuyết “một vạn giờ” không chỉ đơn giản là thời gian thực hành. Đó là một nền tảng duy nhất giúp đạt đến mức độ tài năng. Ví dụ, Bill Gates, dù đã dành rất nhiều thời gian để học lập trình từ nhỏ, nhưng quan trọng hơn cả là ông có quyền truy cập vào máy tính – thứ mà hầu hết mọi người thời đó không thể tiếp cận. Điều này giúp ông có thể nhanh chóng kiểm tra kết quả chương trình của mình.

Tương tự, Akio Morita, với nền tảng gia đình có ngành rượu, đã tham gia các cuộc họp công ty từ khi còn nhỏ. Ông đã được cha mình yêu cầu nhớ lại và trình bày các quyết định quan trọng tại các cuộc họp. Điều này giúp ông có được kinh nghiệm quý giá mà một sinh viên quản lý phải mất nhiều năm để tích lũy.

Đối với các nghệ sĩ nhạc cổ điển như Liszt, Rubinstein và Ravel, sự khác biệt cũng nằm ở môi trường và nền tảng. Họ được nuôi dưỡng trong một môi trường âm nhạc cao cấp từ khi còn nhỏ, nơi họ có thể tiếp xúc và học hỏi từ những người chơi nhạc giỏi nhất.

Một vạn giờ không chỉ là thời gian thực hành; nó là nền tảng và môi trường giúp tăng cường hiệu quả và giá trị của thời gian đó. Một giờ trong một môi trường tốt có thể sánh bằng nhiều năm thực hành trong một môi trường kém hơn.

Morita không ngần ngại thừa nhận sự hỗ trợ mạnh mẽ mà ông đã nhận được trong giai đoạn đầu của Sony. Công ty đã tập trung nghiên cứu các thiết bị ghi âm và ghi hình tiên tiến nhất thế giới nhờ sự hỗ trợ của các tập đoàn mạnh mẽ, mà phần lớn đều được thúc đẩy bởi ảnh hưởng của cha ông. Các mối quan hệ kinh doanh mà cha ông xây dựng trong nhiều thập kỷ đã được chuyển giao cho con trai mình, hỗ trợ cho việc khởi nghiệp của ông.

Ngay từ những ngày đầu, Sony đã đối mặt với nhiều khó khăn. Nhưng điều khiến Sony vượt qua được thách thức không phải là sự dũng cảm, trí tuệ và quyết tâm, mà là những đặc điểm riêng biệt của người sáng lập – trực giác. Đây là điều mà Steve Jobs gọi là “nhìn xa trông rộng”, Jack Welch gọi là “sáng tạo”, và Elon Musk gọi là “sự kiên trì”.

Một khi có trực giác, hành động của người sáng lập sẽ khác biệt so với các doanh nhân thông thường. Họ sẽ đột nhiên say mê với một thứ mà không ai biết liệu nó có tác dụng gì hay không, và họ sẽ theo đuổi nó một cách cuồng nhiệt.

Ví dụ, chúng ta không thể giải thích được tại sao Steve Jobs lại say mê với màn hình cảm ứng và nút bấm đơn giản, hay tại sao Inoue Daisuke lại yêu thích transistor. Morita đã giải thích rằng, dù người phát minh ra transistor hay phòng thí nghiệm Bell không biết transistor có thể làm gì, Inoue Daisuke đã bị thu hút bởi nó và mua lại bằng mọi giá, dù chưa biết dùng nó vào việc gì.

Inoue Daisuke, một trong những linh hồn của Sony, đã sáng lập Tokyo Telecommunications Engineering Corporation, sau đó trở thành Chủ tịch Hiệp hội Sáng chế Nhật Bản, Chủ tịch Hiệp hội Âm thanh, và sau cùng là Giám đốc Kỹ thuật tại Hiệp hội Đường sắt. Ông là một nhà khoa học đa tài, và sau này còn trở thành một chuyên gia giáo dục sớm, thúc đẩy sự phát triển của giáo dục sớm.

Chính vì vậy, việc sản xuất dựa trên nhu cầu thị trường chỉ là một lý thuyết thống kê đúng nhưng vô dụng. Giá trị thực sự không đến từ nhu cầu thị trường, mà đến trước nhu cầu thị trường. Sony đã sản xuất máy ghi âm và ghi hình, nhưng không ai biết dùng chúng vào việc gì. Chỉ đến khi Sony đưa sản phẩm của mình đến với tòa án và trường học, họ mới phát hiện ra nhu cầu và hướng dẫn người dùng về khả năng của sản phẩm.

Morita khẳng định: Sony không bao giờ tiến hành khảo sát thị trường hoặc tìm hiểu nhu cầu khách hàng. Thay vào đó, họ liên tục tạo ra sản phẩm mới với các chức năng mới và dẫn dắt thị trường tiêu dùng. Ông cũng phản đối việc giao kế hoạch và chiến lược của doanh nghiệp cho các công ty tư vấn bên ngoài, vì điều này thể hiện sự mất mát lãnh đạo, tầm nhìn và khả năng chiến lược của ban lãnh đạo doanh nghiệp.

Cuối cùng, Morita đã xử lý cẩn thận về cuộc chiến tranh xâm lược Trung Quốc trong hồi ký của mình, dù lúc đó ông là một sĩ quan kỹ thuật hải quân. Tuy nhiên, không thể che giấu được niềm tự hào và sự tự tin của ông trong một số chi tiết nhỏ.

Những thập kỷ đầu của thế kỷ 20 đánh dấu sự chuyển đổi từ một quốc gia nông nghiệp sang một quốc gia công nghiệp hiện đại ở Nhật Bản. Dù chủ nghĩa quân phiệt có mạnh mẽ và sai lầm như thế nào, việc Nhật Bản chinh phục Nga và Trung Quốc đã chứng minh thành công của cuộc cải cách Minh Trị, và Nhật Bản đã trở thành quốc gia mạnh nhất ở châu Á – điều này có thể đại diện cho quan điểm của thế hệ đó.

Từ khóa:

• Lý thuyết Một Vạn Giờ
• Akio Morita
• Sony
• Malcolm Gladwell
• Trực Giác