Doanh nghiệp tồn tại 1441 năm, chúng ta có thể học được gì từ đó?

Những yếu tố nào đã giúp một doanh nghiệp sống sót suốt 1441 năm? Sự tồn tại xuyên suốt chu kỳ kinh tế và hoạt động bền vững là mục tiêu không ngừng của mọi doanh nghiệp. Vậy, doanh nghiệp nào có thể tồn tại lâu dài? Hãy cùng xem cách mà Gỗ Kimono – công ty cổ xưa nhất thế giới, thành lập vào năm 578, đã làm được điều này.

Trải qua nhiều thăng trầm, mỗi lần suy thoái đều là khởi đầu mới cho sự phục hưng, là quá trình tìm lại cốt lõi và khám phá lại “một” mà doanh nghiệp kiên trì theo đuổi. Mặc dù bạn có thể chưa nghe về Gỗ Kimono, nhưng chắc chắn bạn đã nghe đến Tứ Đại Thiên Vương Tự, ngôi chùa cổ nhất Nhật Bản. Đây không chỉ là nơi bảo vệ Phật giáo và bảo vệ quốc gia, mà còn là nơi khởi nguồn của nhiều ngành nghệ thuật và công nghiệp Nhật Bản. Lịch sử rực rỡ của Gỗ Kimono bắt đầu từ đây.

Năm 587, trong cuộc chiến tranh giữa các gia tộc, hoàng tử Katsushika đã cầu nguyện với bốn vị thiên vương để cầu mong chiến thắng. Sau khi chiến thắng, ông đã giữ lời hứa xây dựng tháp để tôn kính bốn vị thiên vương. Năm 593, Thái tử Shoutoku đã ra lệnh cho Gỗ Kimono xây dựng Tứ Đại Thiên Vương Tự và thành lập hội nghề nghiệp – Gỗ Kimono.

Được nuôi dưỡng bằng “lương thực hoàng gia” từ Tứ Đại Thiên Vương Tự, Gỗ Kimono nhận được lương bổng dồi dào từ ngân khố quốc gia, giúp họ sống thoải mái. “Một” của Gỗ Kimono chính là nhiệm vụ bảo vệ Tứ Đại Thiên Vương Tự, và họ tập trung vào việc nâng cao kỹ năng của các thợ thủ công để đáp ứng nhu cầu tu sửa, không cần mở rộng khách hàng hay tìm kiếm thị trường mới.

Người đứng đầu thứ 40 của Gỗ Kimono, Gỗ Kensei, đã nói: “Chúng tôi không có bí quyết gì đặc biệt để tồn tại lâu dài, chỉ đơn giản là kiên trì theo đuổi công việc cơ bản.” Làm thế nào để xây dựng tinh thần thợ thủ công?

Gỗ Kimono thông qua văn hóa “nhóm” để xây dựng tinh thần thợ thủ công, khác biệt hoàn toàn so với các tổ chức hành nghề ở châu Âu thời kỳ đầu, tập trung vào phân chia lợi ích chứ không phải tạo giá trị. Như Adam Smith đã viết trong “Thuyết về Sự Giàu Có Quốc Gia”, những người cùng ngành nghề hiếm khi tụ họp, ngay cả để giải trí, vì kết quả của cuộc họp thường dẫn đến âm mưu gây hại cho công chúng hoặc tăng giá.

So với tình trạng phân biệt giới tính phổ biến trong môi trường làm việc hiện nay, Gỗ Kimono đã chứng minh rằng họ không có định kiến giới. Vào năm 1934, Gỗ Kimono đã bổ nhiệm một nữ quản lý. Trong tình cảnh khó khăn khi người đứng đầu thứ 37, Gỗ Shige, tự sát do quản lý không hiệu quả, Gỗ Kimono đã chọn vợ của ông, Gỗ Yoshi, làm người lãnh đạo mới. Yoshi đã không phụ lòng tin tưởng, giúp Gỗ Kimono vượt qua khủng hoảng.

Mô hình tổ chức của Gỗ Kimono dựa trên “đại thợ chính” (Shokunin) lãnh đạo, dưới quyền có các nhóm như Hatayama, Kuniuchi, Doi, Kato, và Kiguchi, mỗi nhóm do một “thợ trưởng” (Tate) lãnh đạo. Các nhóm hoạt động độc lập và không được phép “đào góc”, mỗi thợ trưởng chịu trách nhiệm quản lý đội ngũ của mình, đào tạo đội ngũ và tìm kiếm người kế nhiệm.

Trong việc phân công công việc, “đại thợ chính” không chỉ cân nhắc yêu cầu thời gian và số lượng thợ thủ công, mà còn cân nhắc tính công bằng. Việc phân công dựa trên nguyên tắc theo thứ tự. Tuy nhiên, điều này có thể gây ra tình trạng “ăn cơm chung”, thiếu động lực. Để tránh tình trạng này, trong những công việc quan trọng, “đại thợ chính” sẽ cân nhắc sức mạnh của mỗi nhóm, tạo ra một mối quan hệ cạnh tranh lành mạnh, thúc đẩy sự phát triển và duy trì kỹ năng của các thợ thủ công.

Về vấn đề lương thưởng, Gỗ Kimono dựa trên thời gian công việc và số lượng thợ thủ công cần thiết để phân phối lương. Mỗi “thợ trưởng” sẽ đánh giá đóng góp của từng thợ thủ công dựa trên kỹ năng, ngày công và hiệu suất công việc, sau đó phân phối lương.

Cách tiếp cận này đảm bảo rằng thợ thủ công không chỉ nhận được công bằng mà còn được khuyến khích cải thiện kỹ năng và hiệu suất công việc. Điều này cũng giúp “thợ trưởng” duy trì uy tín và lòng tin của thợ thủ công thông qua việc làm việc chăm chỉ và thể hiện kỹ năng của mình.

Trong mối quan hệ giữa thầy và trò, nhiều thầy sợ rằng việc dạy kỹ năng cho học trò sẽ khiến họ mất việc. Để tránh tình trạng này, Gỗ Kimono quy định rằng việc đào tạo một học trò trở thành thợ thủ công cần mất 20 năm, đảm bảo sự truyền thừa kỹ năng.

Tuy nhiên, mọi thứ không luôn thuận lợi. Năm 2006, Gỗ Kimono gần như phá sản. Nguyên nhân là do họ đã mở rộng nhanh chóng sang lĩnh vực xây dựng thông thường, dẫn đến nợ nần chồng chất. Những kỹ năng tinh vi của họ không phù hợp với các dự án thông thường, và họ đã phải thuê các đội ngũ bên ngoài để thực hiện công việc, làm mất đi những thợ thủ công xuất sắc.

Đến năm 1980, Gỗ Kimono đã đầu tư vào bất động sản, nhưng sau khi nền kinh tế bong bóng Nhật Bản sụp đổ, bất động sản bị ảnh hưởng nặng nề, làm cho tài sản của Gỗ Kimono giảm mạnh và mắc nợ. Cuối cùng, vào tháng 1 năm 2006, Gỗ Kimono đã bị Công ty Xây dựng Takamatsu, một công ty xây dựng nổi tiếng ở Osaka, mua lại.

Điều gì đã cứu Gỗ Kimono khỏi số phận bị “tối ưu hóa” sau khi bị mua lại? Không giống như nhiều công ty mua lại khác, Công ty Xây dựng Takamatsu đã không thay đổi cấu trúc và văn hóa của Gỗ Kimono, mà giữ nguyên tên công ty, cơ cấu tổ chức và mô hình kinh doanh. Quan trọng hơn, họ đã giúp Gỗ Kimono trở lại với gốc rễ, tập trung vào việc xây dựng đền chùa. Ông Takeshi Takamatsu, chủ tịch của Công ty Xây dựng Takamatsu, đã nói rằng việc để Gỗ Kimono sụp đổ sẽ là một nỗi nhục đối với ngành xây dựng Osaka.

Việc không thay đổi sâu rộng mô hình kinh doanh của Gỗ Kimono không chỉ dựa trên tình cảm, mà còn dựa trên giá trị cốt lõi – tinh thần thợ thủ công và kỹ năng truyền thống. Giá trị này đã giúp Gỗ Kimono đạt được sự công nhận từ khách hàng và thu được lợi nhuận cao.

Sau khi được tái sinh, Gỗ Kimono đã áp dụng một số phương pháp để duy trì sự tồn tại:

1. Chủ nghĩa lưu lượng tiền tệ, tách biệt giữa kinh doanh và kỹ thuật.
2. Chọn một mà bỏ chín, trở lại với lĩnh vực chính – xây dựng đền chùa.
3. Quay lại với Tứ Đại Thiên Vương Tự, tái cấu trúc quan hệ khách hàng.

Để lấy lại niềm tin của khách hàng, Gỗ Kimono đã thể hiện sự chuyên nghiệp và kiên trì. Họ đã quay lại với Tứ Đại Thiên Vương Tự, báo cáo tình hình và vượt qua thử thách suốt nhiều thập kỷ. Cuối cùng, họ đã lấy lại được niềm tin của khách hàng.