Người như thế này, rất phù hợp làm lãnh đạo

Nhà sáng lập Huawei, Ren Zhengfei, đã từng nói: “Khi chiến tranh trở nên hỗn loạn, vai trò của các chỉ huy cấp cao là gì? Đó là việc sử dụng ánh sáng yếu ớt từ chính mình để dẫn dắt đội ngũ trong bóng tối mịt mùng; giống như nhân vật Dactyl trong thần thoại Hy Lạp, đã lấy trái tim mình ra đốt cháy để soi sáng con đường tiến lên cho người khác.”

Tác giả: Mr.K
Nguồn: Trí tuệ Lãnh đạo (ID: jishulingdaoli)

Nhân tố quan trọng nhất trong thế kỷ 21: Nhân lực

Trong thế kỷ 21, điều quan trọng nhất không phải là tài sản hay công nghệ, mà là nhân lực. Các công ty lớn nhỏ đều có bộ phận nhân sự, nhưng không phải tất cả nhân viên đều được coi là nguồn lực của công ty. Chỉ những người được kích thích và cùng làm việc với quản lý để đạt được mục tiêu và tương lai của công ty mới được coi là “nguồn lực”. Làm thế nào để kích hoạt những nguồn lực này chính là công việc chính của người lãnh đạo, cũng là thời điểm thể hiện năng lực lãnh đạo của họ.

Định nghĩa về Lãnh đạo

Theo nhà lý thuyết tổ chức Warren Bennis, “Lãnh đạo giống như vẻ đẹp, nó khó có thể định nghĩa, nhưng khi bạn nhìn thấy nó, bạn sẽ biết.” Nếu chúng ta cố gắng diễn giải cụ thể hơn, chúng ta có thể hiểu rằng lãnh đạo là khả năng tận dụng tối đa các nguồn lực và ảnh hưởng trong phạm vi quyền hạn của mình để khích lệ những người theo đuổi vượt qua bản thân, hướng tới mục tiêu chung.

Vai trò của Lãnh đạo

Lãnh đạo đóng vai trò quan trọng trong ba lĩnh vực chính: Xác định chiến lược, Xây dựng đội nhóm và Đạt được kết quả.

1. Xác định chiến lược

Theo thống kê, 90% chiến lược tổ chức trên toàn cầu không thể triển khai và thực hiện. Điều này có liên quan rất lớn đến vấn đề chiến lược được xác định.

Một số công ty rất thích nói về chiến lược và cũng thích đưa ra chiến lược, nhưng các ông chủ thường xuyên thay đổi chiến lược. Ngược lại, Huawei, dù có hàng trăm nghìn nhân viên, hiếm khi đưa ra chiến lược mới ở cấp độ cao, nhưng mỗi chiến lược họ đưa ra đều có thể thực hiện một cách hiệu quả.

Ren Zhengfei đã nói: “Cắt bỏ tay và chân của các lãnh đạo cấp cao.” Ý nghĩa của câu này là khiến các lãnh đạo không nên xen vào những việc không liên quan, mà tập trung vào việc suy nghĩ về chiến lược. Khi họ đã xem xét mọi yếu tố như môi trường, thị trường, sản phẩm và cạnh tranh, họ sẽ có một lộ trình rõ ràng để thực hiện chiến lược. Việc này đòi hỏi nhiều cuộc họp và tranh luận để đảm bảo chiến lược được hoàn thiện và khả thi.

2. Xây dựng đội nhóm

Có một quy luật nổi tiếng trong ngành công nghệ ở Silicon Valley: Một doanh nghiệp có thể phát triển lớn mạnh phụ thuộc vào 10 người đầu tiên tham gia đội ngũ. Mặc dù con số “10” có thể không chính xác, nhưng điều này phản ánh tầm quan trọng của việc xây dựng đội ngũ.

Theo lời khuyên của Peter Drucker, một đội ngũ lãnh đạo cần bốn loại người: người thích suy nghĩ, người giỏi hành động, người thích giao tiếp và người dễ gần. Tóm lại, thành viên trong đội ngũ phải có kỹ năng riêng và bổ trợ lẫn nhau để thúc đẩy sự phát triển của doanh nghiệp.

3. Đạt được kết quả

Chúng ta hãy lấy ví dụ từ Huawei. Để đạt được kết quả tốt, Huawei đã áp dụng hai phương pháp chính:

1) Nguyên tắc áp lực: Tập trung nguồn lực vào một điểm duy nhất. Ví dụ, Huawei đã quyết định phát triển mảng điện thoại di động và đầu tư 10% doanh thu của mảng này vào nghiên cứu và phát triển. Họ đã thiết lập trung tâm mỹ học tại Paris, trung tâm thiết kế tại London, và trung tâm thuật toán tại Nga.

2) Phân tích chiến lược: Huawei thường sử dụng công cụ PBC (Kế hoạch cam kết cá nhân và kinh doanh) để phân tích chiến lược. Công cụ này giúp chuyển đổi chiến lược cấp công ty thành các mục tiêu có thể đo lường và đánh giá, sau đó phân chia cho các đơn vị và cá nhân. Quá trình này không chỉ kích thích động lực nội tại của nhân viên mà còn tạo áp lực từ bên ngoài, giúp họ dễ dàng đạt được kết quả.

Lãnh đạo trong các giai đoạn phát triển của công ty

1. Giai đoạn khởi nghiệp: Tìm hướng đi, tìm vốn, tìm người

1) Tìm hướng đi. Trong thập kỷ 80, Steve Jobs và Apple đều đối mặt với khủng hoảng. Sản phẩm Lisa và Apple III không đạt doanh số, và Jobs đối mặt với nghi ngờ từ nội bộ. Tuy nhiên, anh vẫn kiên trì với quan điểm rằng phải đổi mới, tạo ra sản phẩm tốt nhất để cạnh tranh. Bất kể anh bị đuổi khỏi hội đồng quản trị hay quay lại Apple, quan điểm này không hề thay đổi.

2) Tìm vốn. Câu nói cổ “Trước khi hành quân, lương thực phải sẵn sàng” nhấn mạnh tầm quan trọng của hậu cần. Đối với người khởi nghiệp, “hậu cần” quan trọng nhất là huy động vốn.

3) Tìm người. Không ai có thể làm mọi thứ một mình. Cần tìm những người tin tưởng và đồng lòng với mình, cùng nhau phát triển.

2. Giai đoạn phát triển: Hệ thống hóa và mở rộng quy mô

Khi công ty bước vào giai đoạn phát triển, nó đã trải qua giai đoạn khởi nghiệp và thiết lập mô hình kinh doanh ổn định. Đây là lúc cần hệ thống hóa và mở rộng quy mô để ứng phó với các thay đổi nội ngoại.

Việc hệ thống hóa đầu tiên của Haier là do Zhang Ruimin thiết lập “13 quy tắc” ban đầu. Một trong những quy tắc này cấm nhân viên đi vệ sinh trong khu vực làm việc. Điều này cho thấy tầm quan trọng của việc hệ thống hóa đối với Haier.

Mở rộng quy mô là việc mở rộng quy mô hoạt động và tăng cường đầu tư để tăng thị phần và lợi nhuận. Điều quan trọng là phải hiểu rằng trong thời đại Internet, hiệu ứng quy mô không chỉ là quy mô sản xuất, mà còn là việc nâng cao quy mô người dùng, tạo ra nhiều phản hồi tích cực, cải thiện trải nghiệm sản phẩm và giảm chi phí trung bình, tăng giá trị doanh nghiệp.

3. Giai đoạn trưởng thành: Tìm kiếm đường cong phát triển thứ hai, tái khởi nghiệp

Khi một công ty bước vào giai đoạn trưởng thành, nó có thể đối mặt với sự bão hòa thị trường, cạnh tranh gay gắt và thay đổi công nghệ. Giai đoạn này, công ty cần tìm kiếm đường cong phát triển thứ hai hoặc tái khởi nghiệp để duy trì khả năng cạnh tranh và tăng trưởng.

Ví dụ, Amazon ban đầu chỉ là một cửa hàng sách trực tuyến. Khi mảng này dần trưởng thành, Amazon bắt đầu thử nghiệm các đường cong tăng trưởng mới, chẳng hạn như phát triển thiết bị điện tử (như Kindle) và dịch vụ đám mây (như AWS), cuối cùng đã đạt được tăng trưởng đa dạng.

4. Giai đoạn suy thoái: Tái cấu trúc và làm mới tổ chức

Khi công ty bước vào giai đoạn suy thoái, nó có thể đối mặt với sự giảm sút thị phần, giảm lợi nhuận và tăng cạnh tranh. Đây là lúc cần tái cấu trúc và làm mới tổ chức để đối phó với thách thức và phục hồi tăng trưởng.

Nokia đã thất bại thảm hại sau sự ra đời của điện thoại thông minh, cuối cùng bán luôn mảng điện thoại. Tuy nhiên, Nokia không bị đánh bại hoàn toàn, mà đã tái cấu trúc, tập trung vào truyền thông và 5G, mua lại các công ty như Alcatel-Lucent, Bell Labs, và tái cấu trúc mô hình kinh doanh của mình, quay lại danh sách Fortune Global 500 năm 2017.

Làm sao để rèn luyện năng lực lãnh đạo?

1. Sức mạnh tinh thần, trí tuệ và thể chất

Wang Yangming đã từng nói: “Ý chí nếu chân thành, thì tâm sẽ chính, tâm nếu chính, thì sức mạnh sẽ lớn, bền vững và lâu dài.” Sức mạnh tinh thần có thể hiểu là niềm tin mạnh mẽ và năng lực nội tâm, giúp quản lý cảm xúc, không nản lòng và không đầu hàng, tìm kiếm giải pháp cho đến khi thành công.

Trí tuệ có thể hiểu là khả năng nhận thức, tư duy và ra quyết định của người lãnh đạo. Đọc sách và học hỏi là con đường hiệu quả để tăng cường trí tuệ.

Thể chất dễ hiểu hơn, nghĩ về Elon Musk, vì sao anh ấy có thể luôn đầy năng lượng để quản lý nhiều công ty hàng đầu thế giới? Thể chất khỏe mạnh là yếu tố cơ bản nhất.

2. Khả năng chiến lược

Theo Constantinos Makridis, chuyên gia chiến lược: “Chiến lược là quyết định chơi trò chơi nào và cách chơi trò chơi đó tốt nhất. Dù chơi trò chơi gì, công cụ phù hợp luôn là cần thiết.” Quản lý doanh nghiệp cũng vậy, người lãnh đạo cần nắm vững một số công cụ hữu ích. Ví dụ, Huawei luôn sử dụng BLM để hoàn thiện kế hoạch chiến lược và hỗ trợ thực hiện, công cụ SWOT phân tích, OKR để xác định và theo dõi mục tiêu.

3. Khả năng tổ chức

Dave Ulrich, chuyên gia quản lý nhân lực, đã định nghĩa khả năng tổ chức như sau: “Khả năng tổ chức đại diện cho điều mà một công ty được biết đến, nó giỏi trong việc gì, và cách nó xây dựng mô hình hành vi để tạo giá trị.” Ma Huateng nói ngắn gọn hơn: “Khả năng tổ chức của Tencent là tự tiến hóa.” Dù định nghĩa thế nào, khả năng tổ chức đều là một yếu tố quan trọng không thể thiếu của người lãnh đạo. Một số mô hình và phương pháp quản lý tổ chức chính thống cần được sử dụng một cách hợp lý.

4. Kích hoạt “Lãnh đạo toàn diện”

Lãnh đạo toàn diện là khả năng và hành vi lãnh đạo của mỗi thành viên trong tổ chức. Nó nhấn mạnh rằng lãnh đạo không chỉ là đặc quyền của người lãnh đạo, mà là khả năng cá nhân có thể thể hiện trong vai trò và trách nhiệm của mình.

Có nhiều cách để kích hoạt “lãnh đạo toàn diện”, ví dụ như nuôi dưỡng lòng trung thành, tự tin và tính chủ động của nhân viên; cung cấp nhiều cơ hội đào tạo và phát triển; giao cho nhân viên các vị trí và quyền lực hơn.

5. Sức mạnh của ánh sáng yếu ớt

Ren Zhengfei đã lấy ví dụ từ Clausewitz: “Khi chiến tranh trở nên hỗn loạn, vai trò của các chỉ huy cấp cao là gì? Đó là việc sử dụng ánh sáng yếu ớt từ chính mình để dẫn dắt đội ngũ trong bóng tối mịt mùng; giống như nhân vật Dactyl trong thần thoại Hy Lạp, đã lấy trái tim mình ra đốt cháy để soi sáng con đường tiến lên cho người khác.” Mong rằng những người có năng lực lãnh đạo có thể phát huy ánh sáng yếu ớt của mình, dẫn dắt đội ngũ của mình, can đảm khám phá và tiến lên.