Một nhà quản lý xuất sắc có phải là một người lãnh đạo tốt?
Một nhà quản lý xuất sắc có phải là một người lãnh đạo tốt?
Trước khi trả lời câu hỏi này, hãy cùng xem xét một ví dụ thực tế. Trước đây, một vị sáng lập viên của công ty khởi nghiệp về in 3D đã từng sở hữu và điều hành một văn phòng luật. Ông đã quản lý văn phòng luật một cách hiệu quả, với quy trình làm việc rõ ràng và chuyên nghiệp. Tuy nhiên, khi bước vào lĩnh vực in 3D, ông gặp phải nhiều thách thức trong việc quản lý.
Trong lĩnh vực luật, công việc chủ yếu tập trung vào các dịch vụ chuyên môn. Nhưng với công ty in 3D, vấn đề đặt ra là làm sao tạo ra một sản phẩm độc đáo. Trong giai đoạn nghiên cứu và phát triển, ông dành nhiều thời gian để làm việc trực tiếp với đội ngũ kỹ thuật và quản lý họ. Ông nhận ra rằng không thể áp dụng nguyên xi kinh nghiệm quản lý từ văn phòng luật vào công ty mới, vì hai lĩnh vực hoàn toàn khác nhau.
Để thích ứng với môi trường mới, ông đã trở thành một “con tắc kè hoa”, liên tục điều chỉnh phong cách quản lý dựa trên tình hình cụ thể của công ty. Ông kiên trì giữ vững những nguyên tắc cơ bản nhưng linh hoạt trong cách tiếp cận. Cụ thể, ông đã:
- Phân quyền đầy đủ: Là một người sáng lập không có chuyên môn kỹ thuật, ban đầu ông muốn can thiệp vào mọi chi tiết của quá trình nghiên cứu. Tuy nhiên, ông nhận ra rằng sự can thiệp quá mức chỉ gây cản trở cho sự phát triển. Vì vậy, ông quyết định chỉ tập trung vào việc kiểm soát tiến độ và đảm bảo kết quả cuối cùng đạt yêu cầu, đồng thời để đội ngũ kỹ thuật tự chủ trong công việc.
- Giúp nhân viên mở rộng tầm nhìn: Ông không chỉ muốn nhân viên dừng lại ở công việc hiện tại mà còn giúp họ hiểu rõ ý nghĩa của công việc đối với tương lai. Ông khuyến khích họ nhìn nhận công việc từ góc độ của một doanh nhân, giúp họ nắm bắt được tầm quan trọng chiến lược của mỗi nhiệm vụ.
- Quản lý cảm xúc: Đây là yếu tố quan trọng nhất. Ông không chỉ nâng cao khả năng quản lý cảm xúc của bản thân mà còn hỗ trợ nhân viên cải thiện kỹ năng này. Ông nhấn mạnh việc loại bỏ năng lượng tiêu cực và duy trì tinh thần lạc quan trong đội ngũ.
Vậy, liệu một nhà quản lý xuất sắc có phải là một người lãnh đạo tốt? Câu trả lời là không. Dựa trên ví dụ trên, ta thấy rằng việc quản lý tốt chỉ là một phần của công việc. Để trở thành một người lãnh đạo giỏi, cần hơn thế nữa. Quản lý tốt có thể giúp tổ chức vận hành suôn sẻ, nhưng lãnh đạo thực sự là việc dẫn dắt con người và giúp họ phát triển.
Fred Kofman, tác giả cuốn sách “Conscious Business: How to Build Value Through Values”, cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của quản lý cảm xúc. Ông cho rằng một người lãnh đạo tỉnh thức cần có bảy đặc điểm: ba đặc điểm tính cách (trách nhiệm vô điều kiện, sự trung thực cần thiết, sự khiêm tốn bản chất) và ba kỹ năng giao tiếp (giao tiếp chân thành, đàm phán xây dựng, phối hợp không thể chối cãi), cùng với khả năng kiểm soát cảm xúc – yếu tố quyết định để các đặc điểm khác phát huy hiệu quả.
Kỹ năng quản lý cảm xúc, hay còn gọi là EQ (Emotional Quotient), là yếu tố then chốt phân biệt giữa một nhà quản lý giỏi và một người lãnh đạo xuất sắc. Theo Daniel Goleman, cha đẻ của khái niệm EQ, một người có EQ cao cần có năm khả năng:
- Nhận biết cảm xúc của bản thân.
- Quản lý cảm xúc của bản thân.
- Tự động viên bản thân.
- Nhận biết cảm xúc của người khác.
- Quản lý mối quan hệ với người khác.
Một người lãnh đạo có EQ cao luôn biết cách hóa giải xung đột, giúp đội ngũ vượt qua trạng thái tiêu cực, và nâng cao hiệu quả làm việc. Họ không chỉ đơn giản là học theo phong cách quản lý của người khác mà còn liên tục hoàn thiện bản thân và điều chỉnh phong cách quản lý phù hợp với từng tình huống.
Carole Dweck, giáo sư tại Đại học Stanford, trong cuốn sách “Mindset: The New Psychology of Success”, đã giới thiệu hai loại tư duy: tư duy cố định và tư duy phát triển. Nếu áp dụng hai mô hình này vào việc phân biệt giữa nhà quản lý và người lãnh đạo, ta thấy rằng hầu hết các nhà quản lý giỏi thường dừng lại ở tư duy cố định, trong khi người lãnh đạo thực sự sử dụng tư duy phát triển để quản lý.
Ví dụ, nếu vị sáng lập viên kia chỉ áp dụng nguyên xi phương pháp quản lý từ văn phòng luật, ông sẽ rơi vào tư duy cố định, tin rằng phương pháp quản lý của mình là đúng và áp dụng nó cho mọi tình huống. Ông sẽ chỉ biết quản lý nhân viên như những người thực thi chứ không biết cách giúp họ tự quản lý. Ngược lại, bằng cách liên tục học hỏi và điều chỉnh, ông đã giúp nhân viên phát triển kỹ năng tự quản lý, mở rộng tầm nhìn, và dần dần tạo nên một mối quan hệ cộng sinh giữa ông và đội ngũ.
Đó chính là sự khác biệt giữa một nhà quản lý giỏi và một người lãnh đạo xuất sắc. Người lãnh đạo không chỉ biết cách dẫn dắt tổ chức tiến lên phía trước mà còn biết cách hỗ trợ sự phát triển cá nhân của mỗi thành viên, giúp họ thực hiện giá trị của bản thân.
Từ khóa:
- Quản lý cảm xúc
- Lãnh đạo
- Quản lý
- Tư duy phát triển
- EQ