Phân tích về tình hình kinh tế toàn cầu và thị trường tài chính trong bối cảnh mới
Vào ngày 8 và 9 tháng 4 năm 2023, tại Khách sạn Garden Hills Langfang ở Bắc Kinh, đã diễn ra hội nghị quốc tế do VNCEO tổ chức với chủ đề “2023: Gặp lại – Khởi động – Kết nối”. Tại đây, nhà kinh tế học nổi tiếng, phó giám đốc Nghiên cứu Tài chính của Học viện Khoa học Xã hội Trung Quốc, ông Zhang Ming, đã có bài phát biểu quan trọng với chủ đề “Kinh tế vĩ mô và thị trường tài chính toàn cầu trong bối cảnh mới”. Dưới đây là tóm tắt bài phát biểu của ông:
Trong bối cảnh hiện nay, chúng ta cần xem xét ba yếu tố không chắc chắn cùng nhau tạo nên tình trạng lạm phát và trì trệ.
Yếu tố đầu tiên: Tác động lâu dài của đại dịch COVID-19
Đại dịch COVID-19 kéo dài ba năm đã qua đi, nhưng hậu quả của nó vẫn còn ảnh hưởng đến nền kinh tế toàn cầu. Mặc dù các biện pháp phòng ngừa đã được dỡ bỏ, đại dịch vẫn để lại những ảnh hưởng sâu sắc đến chuỗi cung ứng và chuỗi giá trị toàn cầu. Các nước phát triển nhận ra rằng việc phụ thuộc quá mức vào một ngành công nghiệp cụ thể trên toàn cầu là rủi ro, vì vậy họ đang tìm kiếm các nguồn thay thế từ bên ngoài Trung Quốc. Điều này dẫn đến sự chuyển dịch của chuỗi cung ứng toàn cầu thành các chuỗi cung ứng khu vực, gây ảnh hưởng lớn đến Trung Quốc và nền kinh tế toàn cầu. Hiện nay, áp lực lạm phát toàn cầu tăng cao, một phần do sự phân mảnh của mạng lưới sản xuất toàn cầu.
Yếu tố thứ hai: Lạm phát và chính sách tiền tệ tiếp theo của Mỹ
Dù đã có những biến động trong ngành ngân hàng quốc tế do việc tăng lãi suất trước đó, nhưng lạm phát vẫn duy trì ở mức cao và có độ bám dính mạnh. Dự kiến, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) có thể tăng lãi suất thêm một hoặc hai lần nữa, mỗi lần 25 điểm cơ bản. Điều này sẽ ảnh hưởng đáng kể đến tăng trưởng kinh tế và ổn định toàn cầu.
Yếu tố thứ ba: Xung đột địa chính trị toàn cầu
Các xung đột như cuộc chiến giữa Nga và Ukraine, mối quan hệ Trung-Mỹ, vấn đề Đài Loan đang ở giai đoạn cao điểm và có nhiều biến số khó đoán. Ví dụ, gần đây, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã thăm Trung Quốc và hai nước đã công bố tuyên bố chung, đây là một tín hiệu tích cực cho thấy không phải tất cả các nước phát triển đều đứng chung một phe. Vì vậy, tương lai của các xung đột địa chính trị sẽ khó đoán định.
Nga xuất khẩu hầu hết các loại hàng hóa nguyên liệu, trong khi Ukraine chủ yếu xuất khẩu nông sản. Cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine đã làm tăng đáng kể giá cả của các mặt hàng như kim loại màu, dầu thô và nông sản, gây áp lực lạm phát đáng kể lên các nước nhập khẩu.
Kết luận, ba yếu tố không chắc chắn này cho thấy toàn cầu đang đối mặt với một giai đoạn lạm phát và trì trệ mới, nghiêm trọng nhất trong lịch sử. Kinh tế toàn cầu có thể chuyển từ tình trạng “trì trệ dài hạn” sang tình trạng “lạm phát và trì trệ”. Tình trạng này được gọi là “trì trệ”, nghĩa là sự kết hợp giữa sự đình trệ kinh tế và lạm phát.
Sự đình trệ kinh tế xuất phát từ đâu? Ba năm đại dịch đã khiến các ngân hàng trung ương các nước phát triển tăng lãi suất và thu hẹp bảng cân đối kế toán, đồng thời mạng lưới sản xuất toàn cầu đang chuyển đổi thành các mạng lưới sản xuất khu vực, dẫn đến sự giảm tốc của tốc độ tăng trưởng kinh tế.
Lạm phát xuất phát từ đâu? Chính sách tài chính và tiền tệ cực kỳ lỏng lẻo sau đại dịch ở các nước phát triển, sự tăng giá của các mặt hàng nguyên liệu do cuộc xung đột Nga-Ukraine, và sự phân mảnh của mạng lưới sản xuất toàn cầu đều góp phần vào sự tăng cao của lạm phát. Tình trạng “trì trệ” này không chỉ gây khó khăn cho chính phủ mà còn cho các nhà đầu tư, bởi việc thoát khỏi tình trạng “trì trệ” chỉ bằng chính sách tài khóa và tiền tệ là không đủ. Đối với các nhà đầu tư, việc tìm kiếm tài sản có thể vượt qua lạm phát cũng trở nên khó khăn hơn.
Từ khóa:
- Lạm phát
- Trì trệ kinh tế
- Chuỗi cung ứng
- Chính sách tiền tệ
- Xung đột địa chính trị