Sức Mạnh của Việc Biết Điều Bạn Không Biết
Giáo sư Adam Grant từ Trường Kinh doanh Wharton đã viết một cuốn sách có tên Give and Take: A Revolutionary Approach to Success, trong đó ông định nghĩa ba loại người: “người cho đi”, “người nhận” và “người hợp tác”. Cuốn sách này không chỉ đưa ra các ví dụ thực tế về hành vi của những người thành công, mà còn tìm ra cách tiếp cận mới để đạt được thành công bền vững.
Cuốn sách mới nhất của ông, Think Again: The Power of Knowing What You Don’t Know, kết hợp các trường hợp kinh doanh với các nghiên cứu tâm lý học mới nhất, tạo nên một cuốn sách vừa có tính lý thuyết, vừa dễ đọc và hấp dẫn.
Sự Dễ Dàng Của Tư Duy Theo quán Tuyến
Năm 1949, tại bang Montana, Hoa Kỳ, một vụ cháy rừng đã xảy ra. 12 lính cứu hỏa nhảy dù vào khu vực này để dập lửa. Họ nhanh chóng nhận ra rằng ngọn lửa quá mạnh, và vấn đề không còn là dập tắt nó, mà là liệu họ có sống sót hay không. Đội trưởng Wagner Dodge đã quyết định chạy lên đỉnh núi, nhưng tốc độ chạy của họ không thể theo kịp tốc độ lan rộng của ngọn lửa. Đột nhiên, Dodge dừng lại, nằm xuống một bãi cỏ và đốt cháy khu vực xung quanh mình. Ông gọi các đồng đội làm theo, nhưng không ai hiểu ý định của ông và tiếp tục chạy. Cuối cùng, chỉ có Dodge và hai người khác sống sót.
Vụ việc này có ba điểm đáng suy ngẫm:
- Tại sao Dodge lại nghĩ đến cách đốt cháy một khu vực cách ly? Điều tra sau này cho thấy không có chuyên gia cứu hỏa nào nghĩ đến phương pháp này, và các lính cứu hỏa cũng không được đào tạo về kỹ năng thoát hiểm.
- Dodge đã nhận ra rằng việc bỏ lại dụng cụ cứu hỏa sẽ giúp họ chạy nhanh hơn. Tuy nhiên, không ai nghĩ đến điều này cho đến khi ông nhắc nhở.
- Tại sao phải cố gắng dập tắt vụ cháy? Vị trí cháy ở một nơi hoang vắng, không gây nguy hiểm cho con người. Thực tế, các nhà khoa học từ thế kỷ 19 đã chỉ ra rằng cháy rừng tự nhiên có lợi cho môi trường, và việc cho phép cháy nhỏ thường xuyên sẽ ngăn ngừa cháy lớn.
Bài học từ vụ việc này là: chúng ta cần phải sẵn sàng “tái suy nghĩ” về những giả định và quy tắc mà chúng ta đã coi là hiển nhiên. Việc này đòi hỏi sự linh hoạt trong tư duy và khả năng nghi ngờ những gì chúng ta đã biết.
Sự Quan Trọng Của Việc Tái Suy Nghĩ
Trong cuốn sách Think Again, Adam Grant nhấn mạnh rằng khả năng tái suy nghĩ và quên đi những kiến thức cũ quan trọng hơn cả trí thông minh ban đầu. Ông đưa ra 30 lời khuyên để giúp mọi người trong nhiều lĩnh vực khác nhau có thể cải thiện khả năng tái suy nghĩ.
Tái Suy Nghĩ Ở Cá Nhân
Để phát triển khả năng tái suy nghĩ, cá nhân cần:
- Hình thành thói quen tái suy nghĩ: Hãy suy nghĩ như một nhà khoa học, kiểm chứng các giả định của bạn bằng dữ liệu. Đặt ra các yếu tố có thể thay đổi quan điểm của bạn.
- Định hình bản thân qua giá trị chứ không phải quan điểm: Xem mình là người coi trọng tò mò, học hỏi và linh hoạt trong tư duy.
- Tìm kiếm thông tin trái chiều: Tiếp xúc với những ý kiến khác biệt để tránh bị mắc kẹt trong “bong buble” thông tin.
- Không bị mắc kẹt trong “đỉnh của sự ngu muội”: Đừng lẫn lộn giữa tự tin và năng lực. Hãy luôn tự đánh giá lại kiến thức của mình.
- Sử dụng sự nghi ngờ như một cơ hội: Khi nghi ngờ khả năng của mình, hãy coi đó là cơ hội để phát triển.
- Chấp nhận niềm vui từ việc mắc lỗi: Xem việc mắc lỗi như một dấu hiệu của sự khám phá mới.
Tái Suy Nghĩ Trong Mối Quan Hệ
Để cải thiện khả năng tái suy nghĩ trong mối quan hệ, bạn có thể:
- Học hỏi từ mọi người: Mỗi người đều có kiến thức mà bạn chưa biết. Hỏi họ về những điều họ đang suy nghĩ hoặc những quan điểm họ đã thay đổi.
- Xây dựng mạng lưới phê bình: Ngoài mạng lưới hỗ trợ, hãy tìm những người có thể thách thức quan điểm của bạn.
- Không tránh né xung đột xây dựng: Xung đột không nhất thiết là tiêu cực. Hãy coi nó như một cuộc tranh luận để mở rộng suy nghĩ.
Tái Suy Nghĩ Trong Nhóm
Để tạo ra một văn hóa học hỏi trong tổ chức, bạn có thể:
- Phức tạp hóa các vấn đề: Xem xét nhiều khía cạnh của một vấn đề để tránh tư duy nhị nguyên.
- Chấp nhận cảnh báo và sự bất ngờ: Công nhận các quan điểm đối lập không làm giảm uy tín của bạn, mà còn thu hút sự chú ý của khán giả.
- Mở rộng phạm vi cảm xúc: Đừng sợ hãi thể hiện sự tò mò hoặc bối rối trong các cuộc thảo luận.
Kết Luận
Việc tái suy nghĩ không chỉ là một kỹ năng, mà còn là một thái độ sống. Nó giúp chúng ta mở rộng tầm nhìn, chấp nhận sự không chắc chắn, và liên tục cải thiện bản thân. Hãy bắt đầu bằng việc tái suy nghĩ về những lựa chọn hàng ngày của bạn, và bạn sẽ thấy cuộc sống trở nên phong phú và thú vị hơn.
