Đối tác kinh doanh: Lợi ích và Thách thức
Đối tác kinh doanh: Lợi ích và Thách thức
Nếu các thành viên trong đội nhóm không có cùng nền tảng logic, điều này sẽ dẫn đến sự tan rã của một đội nhóm hùng hậu, cuối cùng phân chia thành nhiều phe phái, đâm sau lưng nhau để chứng minh rằng họ mới là người đúng.
Tác giả: Chen Wenfang – Nguồn: Taplow Leadership (ID: Taplowleadership)
Đối tác cũng là một loại công cụ đòn bẩy.
Mọi người góp sức thì ngọn lửa càng lớn.
Trong thời đại “lợi ích cho người khác” sau kỷ nguyên anh hùng cá nhân, ngày càng có nhiều doanh nhân chọn hình thức đối tác như một giải pháp quản lý nhân tài.
Và trong các buổi tư vấn riêng của tôi, việc thảo luận về vấn đề đối tác là điều khiến mọi người cảm thấy đau lòng nhất. Những nỗi đau do sai lầm trong việc chọn đối tác gây ra đã để lại những ảnh hưởng tiêu cực sâu sắc lên cuộc sống và tâm lý của doanh nhân, khiến họ khó lòng vượt qua.
Người Trung Quốc rất giỏi trong việc khởi nghiệp và kinh doanh.
Đối tác giữa bạn học cũ, đồng nghiệp cũ, vợ/chồng và những người quen biết lâu năm tất nhiên có những ví dụ thành công, nhưng nhiều hơn là những ví dụ đau lòng, cuối cùng tình cảm gia đình và bạn bè bị mất, người thân trở mặt thành kẻ thù.
Có những doanh nhân, hàng ngày trong công ty họ như vua, nhưng khi nói về những trải nghiệm hợp tác trước đây, họ sẽ rơi nước mắt.
Trước khi tìm đối tác, doanh nhân cần suy nghĩ cẩn thận liệu họ có thực sự cần phải chọn hình thức kinh doanh đối tác hay không.
Các bạn có thể đoán xem tỷ lệ doanh nhân chọn hình thức đối tác là bao nhiêu? Tỷ lệ này rất cao, theo một số liệu, hơn 70% doanh nghiệp có ít nhất một đối tác.
Số liệu thú vị hơn nữa là 80% doanh nghiệp unicorn (doanh nghiệp tăng trưởng nhanh đạt giá trị trên 1 tỷ đô la) đều có đối tác.
Để doanh nghiệp phát triển nhanh chóng, cần có những người khác giúp đỡ, đối tác cũng là một loại công cụ đòn bẩy. Ví dụ, một người làm doanh nghiệp có thể cần 20-30 năm để thành công, nhưng với sự hỗ trợ của đối tác phù hợp, chỉ cần 5 năm là đủ.
Khoảng 20% người chọn làm việc một mình. Nhưng những doanh nhân toàn diện như vậy rất hiếm.
Có những chủ doanh nghiệp có năng lực cá nhân mạnh mẽ và toàn diện, giỏi cả kỹ thuật chuyên môn lẫn tiếp thị, nên họ có thể thuê Giám đốc Nhân sự, Giám đốc Marketing mà không cần đối tác; họ thường tự quyết định, giống như một vị vua, chỉ đạo từng bộ phận, thực hiện theo ý muốn của họ. Tuy nhiên, những nhân tài toàn diện như vậy không nhiều.
Một hình thức khác là liên minh trong hệ sinh thái.
Bắt đầu từ đó, những người sáng lập có thể không có nhiều tiền, không thể thuê nhiều người, và không giỏi trong việc tiếp thị; nhiều người sáng lập chỉ đơn giản là tận hưởng niềm vui trong việc làm công nghệ, thiết kế.
Loại người này có thể tìm kiếm sự giúp đỡ trong hệ sinh thái, giao việc còn lại cho người khác. So với việc tìm một đối tác không phù hợp và trao cho họ cổ phần, mô hình này chỉ cần trả lương, nhẹ nhàng hơn và không gây hại do lỗi của đối tác.
Bẫy ẩn giấu của Đối tác
Bẫy 1: Mặt mũi quan trọng hơn công việc, tình cảm đại diện cho mọi thứ
Đây là đặc điểm của người Trung Quốc – thích mặt mũi, đây cũng là vấn đề thường được các nhóm đối tác khác nhau hỏi.
Ví dụ, một đối tác trong đội nhóm có thể thấy hướng đi tốt hơn, nhưng đây không phải là lĩnh vực của anh ấy, mà là của một đối tác khác, anh ấy không dám đề xuất với người đó.
Đối với một số người, “thích mặt mũi” chỉ là một rào cản nhỏ; nhưng với những người khác, đây là một rào cản không thể vượt qua.
Cho dù trong lòng anh ấy rõ ràng, nếu tiếp tục theo hướng này, doanh nghiệp sẽ bị thị trường bỏ rơi, anh ấy vẫn không thể mở miệng với các đối tác khác, điều chỉnh chiến lược tương lai. Mặc dù trong lòng có ý tưởng tốt, nhưng không thể nói ra.
Người Trung Quốc cũng rất coi trọng tình cảm, nghĩ rằng tình cảm tốt là mọi chuyện ổn thỏa. Do đó, họ tập trung vào việc xây dựng mối quan hệ tốt đẹp thay vì xây dựng kế hoạch và nguyên tắc.
Bẫy 2: Một đội nhóm đối tác tốt, tất cả các chức năng đều đầy đủ
Điều này là bẫy lớn nhất.
Nhiều người nghĩ rằng đội nhóm của họ có đầy đủ tất cả các chức năng, các đối tác có kinh nghiệm và hồ sơ hoành tráng, thì lần hợp tác này chắc chắn sẽ thành công. Đặc biệt là khi nhận được tài chính lớn, việc tạo ra một đội nhóm “tốt” như vậy rất dễ dàng.
Vấn đề lớn nhất ở đây là liệu các thành viên đối tác có cùng giá trị không? Mục đích kinh doanh ban đầu, tức là động cơ ban đầu, có tương đồng không? Tính cách của họ có phù hợp không?
Người Trung Quốc luôn coi việc làm người trước khi làm việc là quan trọng. Nếu các thành viên trong đội nhóm không có cùng nền tảng logic, điều này sẽ dẫn đến sự tan rã của một đội nhóm hùng hậu, cuối cùng phân chia thành nhiều phe phái, đâm sau lưng nhau để chứng minh rằng họ mới là người đúng.
Ngoài ra, do sự khác biệt về giá trị, các đối tác lâu dài không giao tiếp nhiều, cũng không muốn giao tiếp. Vì vậy, mặc dù mọi người có hồ sơ hoành tráng, kinh nghiệm thành công, nhưng do không thể vượt qua rào cản này, cuối cùng họ không thể cùng nhau làm việc.
Đây cũng là bẫy lớn nhất mà nhiều đội nhóm khởi nghiệp dựa trên tài chính gặp phải. Trên bề ngoài, chức năng đầy đủ, bảo vệ vững chắc, nhưng bên trong thiếu sự hỗ trợ mạnh mẽ của sứ mệnh và tầm nhìn chung, cuối cùng sẽ đối mặt với thất bại.
Bẫy 3: Chúng ta thường uống rượu cùng nhau, là anh em tốt
Trung Quốc có câu tục ngữ, uống một bữa không đủ thì hai bữa, hai bữa không đủ thì ba bữa. Đây là một quan niệm phổ biến, nhiều người đồng ý với quan điểm này.
Vì vậy, người Trung Quốc dễ dàng nghĩ rằng uống rượu có thể giải quyết mọi vấn đề. Dường như sau khi uống rượu, hợp đồng có thể ký kết; sau khi uống rượu, có thể ngay lập tức tạo ra sự tin tưởng.
Tuy nhiên, đối tác cần sự tin tưởng sâu sắc, sự kết nối liền mạch. Sự hình thành của niềm tin này cần thời gian dài và nhiều kỹ năng và phương pháp. Nếu so sánh niềm tin với một ngân hàng, một người không thể chỉ rút tiền mà không bao giờ gửi tiền. Nhiều người đòi hỏi mức độ tin tưởng cao đối với người khác, nhưng bản thân họ ít dành thời gian và nỗ lực để xây dựng niềm tin lẫn nhau.
Bẫy 4: Để những điều mơ hồ tồn tại trong tâm trí
Điều này là nguyên nhân chính khiến nhiều đôi bạn thân, anh em thân thiết, người thân và bạn bè cùng nhau khởi nghiệp cuối cùng lại trở mặt thành kẻ thù – không đặt những điều mơ hồ ra bàn.
Dù là trong thời đại BANI hay VUCA, mơ hồ và không chắc chắn là một trạng thái bình thường. Bạn có thể không nhìn rõ một số quyết định vận hành công ty, nhưng các cuộc thảo luận liên quan có thể được diễn ra một cách minh bạch và toàn diện. Các đối tác ít nhất có thể làm rõ quy tắc và nguyên tắc.
Đối tác “hợp” chính là nguyên tắc, một sứ mệnh và giấc mơ chung.
Có sự khác biệt ý kiến giữa các đối tác là điều bình thường. Nhưng do bản năng, nhiều người không dám đưa ra những ý kiến khác nhau để thảo luận. Thực tế, nguyên tắc cơ bản này cần dựa vào sự tin tưởng lẫn nhau.
Tôi tin tưởng bạn, nên tôi sẵn lòng chia sẻ quan điểm của mình, sau khi thảo luận kỹ lưỡng, chúng ta có thể đi đến quyết định được đa số chấp nhận. Đa số đồng ý, thiểu số sẵn lòng tuân thủ quy tắc.
Bẫy 5: Đã cấp cổ phần, mọi người sẽ cố gắng hết sức
Có một số doanh nhân thắc mắc, tại sao đã cấp cổ phần mà nhân viên và đối tác không có động lực và mong muốn làm chủ?
Nguyên nhân chính là thời gian thực hiện quyền cổ phần và biến động của thị trường có rất nhiều bất định. Đồng thời, kế hoạch cổ phần cũng rất quan trọng.
Nhiều chủ doanh nghiệp nghĩ rằng, tôi đã cấp cổ phần cho bạn rồi, điều này đã tốt lắm; nhưng nhân viên và đối tác lại cho rằng, đóng góp của họ không chỉ dừng lại ở đó. Điều này cho thấy sự không cân xứng thông tin.
Điểm quan trọng đầu tiên là người nhận cổ phần không có quyền sở hữu tâm lý.
Quyền sở hữu tâm lý bao gồm quyền kiểm soát, ví dụ, có được ủy quyền, được trao quyền, thậm chí nhỏ nhất như quyền kiểm soát đối với vật dụng văn phòng. Ví dụ, không gian làm việc là mở hay tập trung, có được mang thú cưng đến làm việc, môi trường làm việc có sáng tạo hay cứng nhắc…
Tất cả những điều này đại diện cho quyền chủ động của cá nhân đối với những việc họ đang làm.
Điểm thứ hai, là quyền biết về môi trường xung quanh. Đây cũng là nguyên nhân chính khiến nhiều cổ đông trở mặt. Liệu họ có biết tình hình thị trường của công ty, liệu họ có biết quyết định trước khi nó được quyết định, hay “được quyết định”.
Điểm thứ ba, là quyền lợi. Quyền lợi không chỉ bao gồm tiền bạc, mà còn là sự hài lòng về tinh thần và tâm lý. Ví dụ, công ty có thể làm cho nhân viên cảm thấy tự hào, cũng là một dạng quyền lợi.
Bẫy 6: Đối tác tốt là phải hợp tác suốt đời, càng lâu càng tốt
Điều này cũng là một hiểu lầm. Bởi vì mỗi người có nền tảng, chuyên môn khác nhau. Và doanh nghiệp này cũng không ngừng tiến hóa theo môi trường.
Chìa khóa là làm cho doanh nghiệp phát triển tốt hơn ở các giai đoạn khác nhau, chứ không phải là việc duy trì đối tác suốt đời.
Khởi nghiệp bằng cách hợp tác, là quá trình liên tục thu hút các đối tác xuất sắc, loại bỏ các đối tác không phù hợp, thúc đẩy doanh nghiệp vượt qua mọi khó khăn và phát triển.
Ví dụ, năm anh hùng của Tencent được giới thiệu dần dần, bởi vì những kỹ năng mà họ từng thành thạo trước đây đã không còn phù hợp với sự phát triển của công ty.
Warren Buffett và Charlie Munger đã hé lộ chân dung thực sự của đối tác.
Khi nói về kinh doanh, Warren Buffett và Charlie Munger là những người được nhiều người coi là thần tượng. Hai người đã quen biết nhau 63 năm và hợp tác suốt 60 năm, là ví dụ điển hình về đối tác.
Chuyện của họ, đối với việc hiểu chân dung thực sự của đối tác, rất có ích.
Buffett đang thu thập quỹ đầu tư, số tiền khoảng 2 triệu đô la, khi sự nghiệp của ông còn rất non trẻ. Ông đang giảng về triết lý đầu tư của mình.
Một bác sĩ nói: “Triết lý đầu tư của bạn rất giống với người khác mà tôi đã nghe cách đây 2 tháng, tôi rất tin tưởng người đó và đã đầu tư 100.000 đô la, vì vậy tôi cũng đầu tư cho bạn 100.000 đô la.”
Người khác đó chính là Munger, họ quen biết nhau thông qua bác sĩ này. Câu chuyện này cho thấy, khi đó, Buffett và Munger chưa quen biết nhau, nhưng một số điều cơ bản của họ đã đồng điệu.
Họ đã làm việc với nhau như thế nào? Buffett nói, bố tôi là người thông minh thứ hai trên thế giới, người thông minh nhất là Munger.
Đây là một mối quan hệ rất thú vị, trước khi trở thành đối tác kinh doanh thân thiết, họ đã hợp tác trong 16 dự án. Trong suốt thời gian đó, không có hợp đồng nào, chỉ dựa vào sự tin tưởng lẫn nhau để hoàn thành các dự án. Đây cũng là mong muốn chung của họ.
Nguyên tắc cơ bản đằng sau tình bạn thần thánh của Buffett
Đối tác của Buffett, Munger, định nghĩa về “nhân phẩm” khác với người thường. Ông đã tổng hợp “gợi ý chọn đối tác”:
Gợi ý 1: Chọn người thông minh hơn bạn; sau khi chọn, anh ấy không tự hào về sự thông minh của mình
Một trong những nguyên tắc Buffett thường chia sẻ với người khác là chọn người thông minh hơn mình để hợp tác.
Mà nhiều người không thể lâu dài khi làm việc với người thông minh. Người lao động thông minh có thể giúp doanh nhân mở rộng lãnh thổ, phát triển kinh doanh, nhưng tại sao không thể hợp tác lâu dài?
Từ góc độ của Munger, một người thông minh, anh ấy cũng không khoe khoang sự thông minh của mình, anh ấy để Buffett đứng trước. Vì vậy, đây là tương hỗ, cũng là nguyên tắc khi làm việc với người thông minh.
Tìm kiếm người thông minh hơn, có tri thức hơn bạn.
Sau khi tìm thấy anh ấy, hãy yêu cầu anh ấy không khoe khoang sự thông minh hơn bạn. Như vậy, bạn có thể nhận được sự tán thưởng nhờ nhiều ý tưởng và đề xuất từ anh ấy.
Đối tác của bạn nên có khả năng làm việc độc lập. Bạn có thể là đối tác chỉ huy, tuân thủ, hoặc luôn hợp tác bình đẳng.
Gợi ý 2: Chọn người không trách móc bạn sau khi bạn mắc lỗi lớn
Khi mắc lỗi lớn, một từ là trách móc, một từ khác là trách nhiệm.
Trách móc tất nhiên cũng có lý do, đặc biệt là khi bạn phạm sai lầm trong lĩnh vực của mình, “đây là trách nhiệm của bạn” kiểu trách móc sẽ xuất hiện.
Nhưng điều này không xảy ra giữa Buffett và Munger, họ cùng chịu trách nhiệm, cùng xem xét lại.
Gợi ý 3: Chọn người rộng lượng, sẵn sàng đầu tư tiền của mình và làm việc không tính toán công sức
Đối tác như vậy rất tuyệt. Nhưng ý nghĩa thực sự của lời khuyên này là, đối tác như vậy, tiền không phải là ưu tiên hàng đầu. Nhiều người có thể cùng nhau vượt qua khó khăn, nhưng không thể cùng nhau hưởng thụ thành công.
Khi cùng nhau xây dựng sự nghiệp, có thể cùng nhau hướng tới mục tiêu chung; nhưng khi công ty phát triển đến một quy mô nhất định, nguồn lực phong phú hơn, họ có thể nảy sinh mâu thuẫn về chiến lược phát triển và phân bổ tài nguyên, cuối cùng chia tay.
Ý của Buffett là, đối tác không nên chỉ vì tiền mà đến. Đồng thời, đối tác cũng không nên tính toán chi li, đếm đo thời gian, sức lực, nguồn lực đã đầu tư.
Khi đầu tư, nhìn thấy công ty ngày càng lớn mạnh, đó chính là phần thưởng tốt nhất. Thay vì dùng cái cân để so sánh công sức đã bỏ ra với những gì nhận được cuối cùng, liệu có tương xứng hay không.
Trong mối quan hệ của Buffett và Munger, kết quả của việc không tính đến tiền là gì? Tiền của họ thậm chí có thể dùng cả đời cũng không hết.
Gợi ý 4: Chọn người có thể đồng hành cùng bạn trong con đường dài, mang lại niềm vui cho bạn
Buffett và Munger làm việc cùng nhau 60 năm, trong suốt quãng thời gian dài này, môi trường bên ngoài thay đổi không ngừng, điều này nằm ngoài tầm kiểm soát của con người.
Kinh doanh không phải là con đường bằng phẳng. Trong suốt hành trình này, người đồng hành lâu dài nhất chắc chắn là người hạnh phúc.
Ví dụ, họ tổ chức hội nghị cổ đông, hai người 90 tuổi như hai đứa trẻ, kẹo bông gòn kèm cola. Đây là một không khí rất vui vẻ. Đây cũng là lý do họ có thể đồng hành lâu dài như vậy.
Gợi ý 5: Chọn người có thể làm việc suốt đời
Việc tìm đối tác giống như tìm bạn đời, tìm người bạn đầu tiên, không ghét, có thể làm việc cùng nhau suốt đời.
Đây không phải là đánh giá dựa trên ngoại hình, mà là nhìn vào tinh thần, khí chất, khí độ, hoặc tầng năng lượng.
Ví dụ, có người, trong quá trình trò chuyện, cơ thể lui về phía sau, cảm thấy không an toàn, rung đùi, v.v., điều này rõ ràng là đối tác không phù hợp về mặt khí chất.
Những ngôn ngữ cơ thể này là chân thật nhất, không thể lừa dối.
Vì vậy, khi chọn đối tác, người đầu tiên nhìn thấy không thể làm bạn cảm thấy ghét.
Cùng lúc đó, bạn cũng có thể nhìn thấy người khác qua những chi tiết nhỏ, ví dụ như uống cà phê, ăn tối. Ví dụ:
Tôi từng phỏng vấn một người, lúc đó tôi đang viết, kính của tôi bất ngờ tuột xuống, tay còn lại cầm một tách cà phê.
Một giây lựa chọn, là chọn kính hay cà phê? Cuối cùng vẫn chọn cà phê, vì sợ đổ lên áo.
Mà người ngồi đối diện, phản ứng là ngồi im lặng, rõ ràng, đây tuyệt đối không phải là đối tác lý tưởng.
Xem xét từ những chi tiết nhỏ, việc nhỏ như vậy mà cũng như vậy, người này chắc chắn không thể hợp tác lâu dài. Tất nhiên, trước khi chọn đối tác, bạn cần đánh giá xem mình thực sự phù hợp với hình thức nào? Làm việc độc lập hay hợp tác?
Cùng lúc đó, trước khi chọn đối tác, bạn cũng cần xác định rõ, sứ mệnh đằng sau công việc là gì? Chỉ để nuôi sống gia đình, sống một cuộc sống tốt hơn, xa xỉ hơn? Hay là tự thực hiện bản thân? Hay có một sứ mệnh cao hơn?
Mục đích cơ bản nhất của mỗi người là hy vọng cuộc đời của mình hạnh phúc.
Kinh doanh, là cầu nối giữa cuộc sống và cuộc sống.
Khi bạn hiểu rõ vai trò kết nối cuộc sống và cuộc sống của kinh doanh, cách bạn chọn kinh doanh sẽ khác, cách bạn tìm đối tác cũng sẽ khác.
Trong quá trình phát triển của chúng ta, có nhiều cách để có cuộc sống hạnh phúc, kinh doanh chỉ là một phần. Dù là ca sĩ trên sân khấu hay nhà văn viết sách, đều có thể ảnh hưởng đến nhiều người. Khi chúng ta chọn hình thức kinh doanh này, đừng quên mục tiêu ban đầu của mình.
Khi kinh doanh dần phát triển, trách nhiệm của doanh nhân không chỉ giới hạn ở gia đình, mà còn bao gồm khách hàng, nhân viên, xã hội và những cộng đồng rộng lớn hơn.
**Từ khóa:**
– Đối tác kinh doanh
– Sứ mệnh
– Nguyên tắc
– Tín nhiệm
– Khởi nghiệp