Trả lại nỗi phiền muộn của sư tử.

Quyết Định then chốt: Đối đầu giữa các lựa chọn đúng

Mới đây, tôi đã đọc cuốn sách nổi tiếng của Joseph L. Badaracco Jr., Quyết Định then chốt: Đối đầu giữa các lựa chọn đúng. Trong cuốn sách này, Badaracco đề cập đến những quyết định quan trọng mà người quản lý phải đối mặt trong những khoảnh khắc then chốt, khi không có lựa chọn nào hoàn toàn đúng hoặc sai, mà thay vào đó là sự đối đầu giữa nhiều lựa chọn đều có lý do chính đáng.

Trong cuốn sách, Badaracco đưa ra ba tình huống điển hình để minh họa cho vấn đề này. Đặc biệt, tình huống thứ ba liên quan đến công ty dược phẩm Pháp Roussel-Uclaf và việc đưa ra thị trường một loại thuốc phá thai mới mang tên mifepristone (RU 486) gây tranh cãi. Tình huống này đặc biệt phức tạp vì nó liên quan đến nhiều bên lợi ích khác nhau, từ nội bộ công ty đến chính phủ và các tổ chức xã hội.

Tình huống của Roussel-Uclaf: Thuốc phá thai RU 486

Năm 1998, Roussel-Uclaf, một công ty dược phẩm trung bình của Pháp với doanh thu hàng năm khoảng 2 tỷ USD, đã phát triển thành công một loại thuốc phá thai mới gọi là mifepristone (RU 486). Loại thuốc này có thể gây sảy thai tự nhiên trong vòng 5 tuần kể từ khi thụ thai, với tỷ lệ thành công lên đến 90-95%. Tuy nhiên, việc đưa thuốc này ra thị trường gặp phải nhiều khó khăn do các vấn đề đạo đức và xã hội liên quan đến quyền phá thai.

Trong nội bộ công ty, Chủ tịch Edouard Sakiz, một bác sĩ từng tham gia nghiên cứu về hợp chất tạo nên RU 486, ủng hộ việc đưa thuốc ra thị trường. Ông tin rằng loại thuốc này có thể giúp hàng triệu phụ nữ, đặc biệt là ở các nước nghèo, tránh được những rủi ro sức khỏe và thậm chí tử vong do các phương pháp phá thai bất hợp pháp. Tuy nhiên, Sakiz cũng nhận thức được rằng việc đưa thuốc ra thị trường có thể gây ra nhiều hậu quả tiêu cực, bao gồm:

Các tổ chức phản đối phá thai có thể tổ chức các cuộc biểu tình và tẩy chay, ảnh hưởng đến doanh số của công ty.
Các nhân viên trong công ty có thể lo ngại về an toàn cá nhân và đạo đức, dẫn đến sự phân hóa nội bộ.
Công ty có thể bị mất uy tín và thậm chí đối mặt với nguy cơ phá sản nếu các bên liên quan phản ứng mạnh mẽ.

Các bên liên quan và lập trường của họ

Bên cạnh những khó khăn nội bộ, Roussel-Uclaf còn phải đối mặt với nhiều bên liên quan khác có ảnh hưởng lớn đến quyết định cuối cùng:

Họ Hoescht: Là cổ đông lớn nhất của Roussel-Uclaf, nắm giữ 55% cổ phần. Họ Hoescht từng có lịch sử liên quan đến việc sản xuất khí độc Zyklon B, được sử dụng trong các trại tập trung Nazi. Điều này khiến họ trở thành mục tiêu của các tổ chức phản đối phá thai, những người cáo buộc rằng RU 486 “biến tử cung của phụ nữ thành phòng giam chết”. Ngoài ra, Chủ tịch They Hoescht là một tín đồ Công giáo cuồng nhiệt, ông đã nhiều lần tuyên bố mình phản đối phá thai.
Chính phủ Pháp: Sở hữu 36% cổ phần của Roussel-Uclaf và ủng hộ việc đưa RU 486 ra thị trường. Chính phủ Pháp coi việc này là một cách để bảo vệ quyền của phụ nữ và giảm chi phí y tế bằng cách thay thế phẫu thuật phá thai bằng thuốc. Đồng thời, Roussel-Uclaf chịu sự giám sát chặt chẽ của Bộ Y tế Pháp, và việc không tuân thủ ý kiến của chính phủ có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho công ty.
Các tổ chức y tế: Nhiều bác sĩ và tổ chức y tế quốc tế ủng hộ việc đưa RU 486 ra thị trường, coi đây là một bước tiến quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe phụ nữ. Họ đã ký một bản kiến nghị yêu cầu Roussel-Uclaf tiếp tục sản xuất và phân phối thuốc.

Lựa chọn thông minh: Cách xử lý của Edouard Sakiz

Theo Badaracco, trong những tình huống như vậy, người quản lý không thể dựa vào các nguyên tắc đạo đức truyền thống để đưa ra quyết định. Thay vào đó, họ cần áp dụng cách tiếp cận thực dụng, coi lợi ích của tổ chức và các bên liên quan là yếu tố quyết định. Sakiz đã áp dụng chiến lược này một cách khéo léo, bằng cách:

Đưa ra đề xuất bỏ phiếu trong hội đồng quản trị về việc có nên tiếp tục phân phối RU 486 hay không. Mặc dù bản thân Sakiz ủng hộ việc đưa thuốc ra thị trường, ông đã chọn đứng về phía tạm dừng phân phối. Điều này giúp ông tránh khỏi việc trở thành mục tiêu của các tổ chức phản đối phá thai, đồng thời tạo điều kiện cho các bên liên quan khác tham gia vào quá trình ra quyết định.
Thông báo rằng công ty sẽ tạm dừng phân phối RU 486 do áp lực từ các tổ chức phản đối phá thai, đặc biệt là từ Mỹ. Điều này giúp chuyển hướng sự chú ý từ công ty sang các lực lượng bên ngoài, giảm bớt áp lực trực tiếp lên Roussel-Uclaf.
Khuyến khích các bác sĩ và chuyên gia y tế quốc tế lên tiếng ủng hộ RU 486 tại Hội nghị Quốc tế về Sản phụ khoa tại Rio de Janeiro. Kết quả, hàng trăm bác sĩ đã ký một bản kiến nghị yêu cầu Roussel-Uclaf tiếp tục phân phối thuốc, tạo áp lực lên chính phủ Pháp.
Khi chính phủ Pháp đe dọa chuyển nhượng bằng sáng chế cho một công ty khác nếu Roussel-Uclaf không tiếp tục phân phối RU 486, công ty đã nhanh chóng đồng ý tiếp tục phân phối. Điều này giúp Roussel-Uclaf tránh được trách nhiệm đạo đức và chuyển gánh nặng cho chính phủ.

Bài học từ câu chuyện của Roussel-Uclaf

Badaracco đánh giá cao cách Sakiz xử lý tình huống này, coi đó là một ví dụ điển hình về cách một nhà lãnh đạo có thể hành động như một “con cáo” – khéo léo, linh hoạt và biết tận dụng các nguồn lực bên ngoài để đạt được mục tiêu. Sakiz đã thành công trong việc tránh khỏi những rủi ro trực tiếp, đồng thời vẫn đảm bảo rằng RU 486 được đưa ra thị trường một cách an toàn.

Tuy nhiên, bài học lớn hơn từ câu chuyện này là về tầm quan trọng của việc hiểu rõ vai trò và trách nhiệm của mình trong các tình huống phức tạp. Sakiz đã nhận ra rằng, mặc dù công ty là người phát triển RU 486, nhưng quyết định cuối cùng về việc đưa thuốc ra thị trường không nên nằm trong tay của một công ty dược phẩm. Thay vào đó, các bên liên quan lớn hơn, như chính phủ và các tổ chức y tế, mới là những người có đủ thẩm quyền và trách nhiệm để đưa ra quyết định phù hợp.

Từ khóa:

Quyết định then chốt
Phá thai
Roussel-Uclaf
Edouard Sakiz
Lãnh đạo khéo léo