AI lo âu từ đâu?

AI lo âu từ đâu?

Nhiều đại biểu Quốc hội và Ủy viên Ủy ban đã đưa ra các đề xuất về sự phát triển nhanh chóng của Trí tuệ nhân tạo (AI) trong phiên họp toàn quốc năm nay, như “Khuyến khích ‘AI+’ để tăng cường quy hoạch tổng thể”, “Nhanh chóng ban hành tiêu chuẩn sinh thái AI cho điện thoại di động” và “Khám phá rộng rãi ứng dụng an toàn AI, chiếm lĩnh điểm chiến lược trong lĩnh vực an ninh”.

Trước đó, mô hình tạo video AI Sora của OpenAI đã thu hút sự chú ý toàn cầu. Mô hình này có khả năng tạo ra video dài tới 60 giây liền mạch, mượt mà và chân thực dựa trên mô tả văn bản, với độ chân thực cao đến mức gây kinh ngạc.

Mặc dù Sora hiện chỉ mới công bố đoạn phim thử nghiệm và chưa có kế hoạch ra mắt thị trường, nhưng nó đã gây ra cuộc thảo luận sôi nổi tại Trung Quốc. Một chủ đề tìm kiếm nóng trên Weibo là “Không học AI, liệu có mất việc trong thời gian ngắn?”.

Cũng trên mạng xã hội, có rất nhiều hướng dẫn và tài liệu học tập liên quan đến Sora. Li Yizhou, người tự xưng là “cha đẻ AI của Trung Quốc”, đã bán được khóa học giá 199 nhân dân tệ với doanh thu tổng cộng 32 triệu nhân dân tệ, khai thác cảm giác lo âu và lo lắng của công chúng đối với công nghệ mới này.

Thực tế, sự lo âu này không chỉ giới hạn ở Trung Quốc. Tại Ấn Độ, một kỹ sư trẻ mới vào nghề tên là Palash Hade đã bắt đầu mất ngủ cả đêm. Tại London, những người làm công việc truyền thông cũng lo ngại về tương lai nghề nghiệp của họ. Ngoài những người bình thường, thậm chí cả những ngôi sao thành danh cũng đang lo lắng: Nếu AI có thể tạo ra những tác phẩm âm nhạc giống hệt phong cách của họ chỉ trong vài phút, thì tương lai của họ sẽ ra sao? Cảm xúc lo âu lan rộng này, được BBC gọi là “lo âu AI”.

Lo âu đến từ sự không biết rõ, AI sẽ mang lại những thay đổi ngành công nghiệp gì? Thời gian cơ hội còn lại cho chúng ta bao lâu?

Với cơn sốt AI, chúng ta cần duy trì sự cảnh giác?

AI lo âu từ đâu? Một câu nói phổ biến trên mạng có thể tóm tắt: “AI bay lượn trên bầu trời, con người chạy theo phía sau”. Hai năm trước, ChatGPT ra đời như một cuốn bách khoa toàn thư, thể hiện khả năng tổng hợp thông tin của AI; trong khi Sora giống như “cây bút thần của Ma Lương”, thể hiện khả năng sáng tạo đáng kinh ngạc của AI.

Peter Wang, đồng sáng lập và đối tác quản lý của Capital Lotus, chia sẻ với VNCEO: “Việc ra đời của AI Sora đánh dấu AI đang giải thích và tái cấu trúc thế giới con người theo cách sáng tạo mới, khả năng sáng tạo của nó sẽ ảnh hưởng rộng rãi đến nhiều ngành công nghiệp. Đặc biệt, logic cốt lõi của công nghệ Sora khác hoàn toàn so với công nghệ trước đây, nó không cần quá trình mô hình hóa 3D truyền thống, từ đó cải thiện hiệu quả làm việc đáng kể. Việc ra mắt công nghệ Sora dự kiến ​​sẽ tạo ra tác động sâu sắc đến nhiều lĩnh vực như sản xuất phim, quảng cáo, tạo video, phát triển trò chơi và nghiên cứu khoa học, mang lại ý nghĩa quan trọng cho sự chuyển đổi kỹ thuật số.”

Tuy nhiên, cũng có những người trong ngành cho rằng, dù có khả năng mạnh mẽ, Sora vẫn còn khoảng cách để đe dọa ngành công nghiệp video.

Simon Jones, đồng sáng lập và đối tác quản lý của công ty VFX Nineteen Twenty, chia sẻ trong cuộc phỏng vấn với báo chí nước ngoài: “Trong 15 năm qua, nhiều công nghệ mới đã xuất hiện, mỗi lần đều có người nghĩ rằng trò chơi đã kết thúc. Nhưng thực tế hoàn toàn ngược lại, những công nghệ này đã trở thành một phần không thể thiếu trong bộ công cụ của chúng tôi, cải thiện quy trình làm việc của chúng tôi. Bởi vì không có lượng mã hay khả năng tính toán nào có thể thay thế sự thể hiện và quyết định do trí sáng tạo con người tạo ra.”

Đồng thời, cấu trúc mô hình AI và dữ liệu, về bản chất, không vượt quá mô hình nhận thức của con người. Thậm chí, hiện nay độ phức tạp của AI còn xa rời độ phức tạp của não người. Một người trong ngành chia sẻ với VNCEO: “Chúng ta có thể ca ngợi AI, dù quá mức, AI cũng không thể dễ dàng vượt qua hiểu biết hiện tại của con người. Nếu không, từ góc độ xác suất, vũ trụ đã phải đầy rẫy những máy móc ngoài hành tinh từ lâu.”

Sau khi ra mắt ChatGPT, trong các cuộc thảo luận kỹ thuật toàn cầu và các cuộc họp cấp cao về vốn, AI đã trở thành chủ đề được quan tâm liên tục. Tuy nhiên, sau sự chú ý ban đầu, nhiệt độ của chủ đề này dần giảm. Khi Sora ra mắt, sự phấn khích của công chúng đối với AI lại được thắp lên. Trước làn sóng AI mới được kích hoạt bởi Sora, một người trong ngành thừa nhận rằng, chúng ta nên duy trì sự cảnh giác đối với cơn sốt AI hiện tại. “Chúng ta có đang đối mặt với việc tái diễn lịch sử bong bóng Internet năm 2000 không? Nhìn lại đợt sóng đầu tiên của Internet, các trang web tin tức, trang cá nhân, diễn đàn BBS, nền tảng trò chuyện trực tuyến, những hiện tượng này thật sự giống với ngày hôm nay đến mức nào?”

Một người trong ngành nói: “Ứng dụng AI này, như ChatGPT, Copilot, Runway, không thể hỗ trợ kỳ vọng thương mại của AI! Sốt Sora là cơ hội để các nhà đầu tư rút vốn, là cơ hội cho những người muốn cắt cổ, hay liệu đây thực sự là một mỏ vàng? Không ai có thể dự đoán.”

Dù con đường phát triển của AI có thể chứa đựng nhiều biến số, nhưng có một điều chắc chắn: Sự phát triển của AI sẽ không dừng lại. Điều này giống như sau sự sụp đổ của bong bóng Internet, nền kinh tế Internet vẫn tiếp tục phát triển mạnh mẽ. Peter Wang chia sẻ: “Tương tự như Sora, từ giai đoạn thử nghiệm đến phổ biến rộng rãi, quá trình này sẽ diễn ra rất nhanh.”

Có thể dự đoán, một khi các ứng dụng AI như Sora bước vào thị trường, sự thay đổi đầu tiên sẽ là: Doanh nghiệp thay đổi mô hình kinh doanh.

Đối với điều này, một người trong ngành chia sẻ: “Đây không phải là lần đầu tiên chúng ta đối mặt với sự thay đổi, từ tự động hóa sản xuất đến thương mại điện tử và bán lẻ, chúng ta đã tìm ra cách thích nghi. Sự ra đời của AI chắc chắn sẽ thay đổi chiến lược định giá và cách cung cấp dịch vụ của chúng ta.”

Chúng ta cần làm gì để tận dụng AI?

Với sự phổ biến của các công cụ AI, việc chuyển đổi tổ hợp kỹ năng sẽ trở thành yếu tố then chốt để nâng cao hiệu suất làm việc. Sự phát triển của AI sẽ ảnh hưởng đến người bình thường và nghề nghiệp, thể hiện dưới dạng “thay thế kỹ năng thuần túy”, khiến lợi thế “tập quán” của một số nghề biến mất. Tuy nhiên, cùng lúc đó, kỹ năng sáng tạo, tự chủ, gần gũi con người và khả năng “nhảy múa” cùng máy móc, cũng như sự sáng tạo sẽ được tăng cường và trở nên quý giá hơn bao giờ hết. Có thể dự đoán, người lao động trong tương lai sẽ trở nên mạnh mẽ hơn nhờ sự hỗ trợ của công cụ, vì công việc đơn giản đã được AI hoàn thành.

Một chuyên gia tư vấn của EY chia sẻ: “Người dịch thuật ‘ngôn ngữ AI’ sẽ trở thành một vai trò không thể thiếu trong mỗi công ty khi áp dụng các ứng dụng AI. Chúng ta cần thích nghi với hình thức công việc thay đổi liên tục, quan trọng nhất là tiếp tục học hỏi trong quá trình này, sử dụng các công cụ mới.”

Thực tế mà chúng ta phải đối mặt là, Trung Quốc vẫn còn nhiều vấn đề “kẹt” về phần cứng trong lĩnh vực AI, cũng như vấn đề phần mềm như “không kết nối được” và “không sử dụng được”. Sau khi ChatGPT được công bố, thị trường Trung Quốc từng chứng kiến “cuộc chiến trăm mô hình”, khi các nhà sản xuất công nghệ Internet lớn của Trung Quốc lần lượt tung ra mô hình ngôn ngữ lớn của riêng mình. Các chủ đề liên quan lên bảng xếp hạng tìm kiếm phổ biến nhất phản ánh sự lo lắng về sự phát triển của AI tại Trung Quốc.

Đối với điều này, Peter Wang chia sẻ: “Trong thời gian ngắn, việc vượt lên về mặt công nghệ ở Trung Quốc vẫn còn khá khó khăn. Có nhiều ràng buộc từ nhiều phía, bao gồm cả vấn đề về sức mạnh tính toán và đột phá công nghệ, cũng như rào cản văn hóa. Vì vậy, tôi cho rằng việc theo đuổi và tiến gần trong thời gian ngắn là một chiến lược tốt. Tuy nhiên, chúng ta không nên nản lòng, vì nếu một sản phẩm sáng tạo không có thị trường ứng dụng rộng lớn cũng không có ý nghĩa. Và Trung Quốc rất giỏi trong việc áp dụng và sau đó xuất khẩu ngược lại. Công nghệ Made in China có thể nổi bật trên toàn cầu, chính vì lẽ đó.”

Cách chúng ta hiểu về AI quyết định cách chúng ta phát triển AI. Sự lo âu và cơ hội không chỉ tồn tại trong hiện tại, mà còn trong tương lai. Ngày nay, bên cạnh các mô hình ngôn ngữ lớn chính thống, các mô hình đa phương thức và mô hình ngôn ngữ nhỏ cũng đang nở rộ. Đối mặt với sự tiến triển không ngừng của công nghệ AI, chỉ có lòng ham muốn tiến bộ không đổi mới có thể biến lo âu thành cơ hội, giúp AI thực sự hỗ trợ sự phát triển của mọi ngành công nghiệp.

Từ khóa:

• AI lo âu
• Trí tuệ nhân tạo
• Phát triển AI
• Lo âu công nghệ
• Đổi mới AI